فهرست مطالب
بازیگران زیست بوم علم و فناوری
شاید از اطرافیان خود شنیده باشید که ایده ای دارند و دوست دارند کسب و کاری راه بیندازند!
اما نمی‌دانند از کجا شروع کنند و یا چقدر ایده شان عملی ست؟ و یا از چه کسی یا چه ابزاری کمک بگیرند تا به درآمد برسند!
این سردرگمی در سطح صنایع بزرگ هم دیده میشود، به طوری که با پیشرفت تکنولوژی و افزایش رقابت در بازار، نیاز به تولید محصول‌های با فناوری بالا روز به روز بیشتر میشود!
در حالی که این تغییرات نیازمند سرمایه کلان و پروژه های تحقیق و توسعه بلند مدت است، حال سوال اینجاست که چه اشخاص و نهادهایی در حل این چالش ها کمک کننده هستند؟ و نقش نهاد های علم و فناوری در حل این نیاز های فناورانه چیست؟
پاسخ به این سوال ها را در این بلاگ از تدبیر سینا با همدیگر بررسی میکنیم.
منظور از نهادهای علم وفناوری چیست؟
نهادهای علم و فناوری از طریق تعیین هزینه تولید و مبادله (هزینه فرآیندهای تبادل اقتصادي براي تعیین، تعریف و تضمین حقوق مالکیت بر طرفین تحمیل میشود) و کاهش عدم قطعیت، امکان عملیاتی شدن فعالیت های اقتصادی و سودآوری از آنها را فراهم می سازند.
بر این اساس نهادهای علم وفناوری نقش اساسی در پیشبرد نوآوری و تغییرات فناورانه در هر کشور داشته و موجب به هم رسانی علم و فناوری می شوند.
نهاد های علم وفناوری با توجه به وظایف شان در سه دسته عمده قرار میگیرند که در ادامه با انواع آن ها آشنا می شویم.
انواع نهاد های علم و فناوری
- نهاد های سخت و رسمی: تصویب قوانین، مقررات تنظیمی، سیاست ها و دستور العمل ها بر عهده این نهاد است.
- نهاد های نرم و غیر رسمی: آداب، هنجار های اجتماعی و روال های رفتاری و عملکردی بنگاه ها
- نهاد های فیزیکی: : سازمان هاي فعال در نظام علم، فناوري و نوآوري نظیر سازمان هاي سیاسی (سیاست گذار و تصمیم گیر)، اداري (مجري سیاست ها و تصمیمات سیاستی)، سازمان هاي تنظیمی (مسئول تدوین استانداردها و قوانین)، سازمان هاي اجتماعی (مجامع تخصصی)، سازمان آموزشی (ارائه دهنده آموزش عالی، عمومی و حرفه اي)، سازمان هاي دانشی (مانند مؤسسات پژوهشی)، بنگاه ها و میانجی ها (( Intermediaries) شامل دفاتر انتقال فناوري، نهادهاي تأمین مالی، پارك هاي علم و فناوري و … که عمدتاً واسط بین بنگاه ها با دیگر سازمانها هستند).
هدف ما در این مقاله آشنایی بیشتر با میانجی ها و یا واسطه های علم و فناوری می باشد و انواع دیگر نهادهای علم و فناوری جز اهداف این بلاگ نیست، برویم که با انواع واسطه ها در هر مرحله ایجاد تا رشد یک استارتاپ آشنا بشویم، با ما همراه باشید.
- مرحله ایده، پیش بذری(pre-seed):
در این مرحله شخص دارای ایده سعی میکند با مطالعه و پژوهش ایده خود را ارزیابی کند و از جهات مختلف بررسی نماید تا به یک ایده قابل اجرا تبدیل گردد.
واضح است که برای انجام تحقیق و پژوهش بر روی ایده به مکانی نیاز داریم که بتوان با افراد تیم خود خروجی ها را به بحث و مبادله گذاشته و جمع بندی کنیم، سپس زمان تبدیل ایده به یک مدل کسب و کاری است!
در اینجا فلسفه شکل گیری فضاهای کار اشتراکی یا شکل دهی (Co-working Space) در سراسر دنیا مطرح می شود.
فضاهای کار اشتراکی چیست؟
این فضاها با فراهم نمودن میزکار، اتاق های کنفرانس، اتاق جلسات و.. با هزینه کمتر نسبت به اجاره یک مکان برای فرد دارای ایده، فرصت تحقیق و پژوهش و محک ایده ها را فراهم نموده و با کمک و مشاوره افراد باتجربه و شبکه سازی در تبدیل ایده های ذهنی به مدل های کسب و کاری موثر است.
- مرحله کشت ایده بذری (seed):
حال زمان آن رسیده است که ایده از روی کاغذ، به حداقل محصول پذیرفتنی (mvp) تبدیل شود، پرواضح است که برای این تبدیل به سرمایه و مکان راه اندازی استارتاپ خود احتیاج داریم.
در این مرحله انواعی از واسطه ها علم و فناوری نظیر مراکز نوآوری، شتابدهنده ها، استارتاپ استودیوها و مراکز رشد می توانند کمک کننده باشند، اکثر این نهادها باهم مشابه بوده و تفاوت های جزئی داشته، که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می شویم.
مرکز نوآوری چیست؟
مراکز نوآوری، مراکزی عمدتا دولتی هستند که به دنبال ایده های خلاق و نوآور برای تبدیل شدن به یک محصول قابل عرضه به بازار می باشند، تولید محصول در این مراکز مبتنی بر دانش و پژوهش بوده و از طریق فروش ایده ها به شرکت ها بودجه خود را فراهم می سازند.
پس از ارائه ایده ها توسط افراد، که میتوانند دانشگاهی باشند یا در صنعت و حتی دانش آموزان، این ایده ها در هسته های پژوهشی مورد مطالعه قرار میگیرند و در نهایت به منظور تجاری سازی محصول و شکل گیری یک استارتاپ از یک شریک صنعتی یا دولتی بهره گرفته میشود.
شتابدهنده ها چکار میکنند؟
شتابدهنده ها مراکزی خصوصی بوده که در ازای دریافت سهام کمی نسبت به اداره کننده کسب و کار، خدماتی نظیر منتورینگ، سرمایه گذاری، آموزش و برگزاری کارگاه های توانمندسازی کارآفرینی نقش موثری در رشد استارتاپ داشته و مدت زمان ارائه خدمات در آنها کوتاه مدت می باشد.
استارتاپ استودیوها چگونه عمل میکنند؟
معمولا استارتاپ استودیو ها با داشتن ایده از خود به دنبال یافتن تیم های متخصص برای اجرای ایده ها می باشند.
این مراکز سهام بیشتری از تاسیس استارتاپ را به خود اختصاص داده و درصد کمتری در اختیار بنیان گذار قرار میگیرد، این نهاد نیز خصوصی بوده و ارائه خدمات آن مشابه دو مرکز دیگر می باشد.
منظور از مراکز رشد چیست؟
مراکز رشد نهاد هایی دولتی بوده که برخلاف شتابدهنده ها میزان رشد شما برایشان در اولویت نیست، همچنین در ازای ارائه خدمات از شما سهامی دریافت نمیکنند.
خدمات این نهاد برگزاری رویدادهای کسب و کاری، مشاوره و اجاره مکان تاسیس استارتاپ می باشد، ازدیگر تفاوت های آن با شتاب دهنده ها، مدت زمان طولانی ارائه خدمات در ازای هزینه کرد کمتر می باشد.
حال که با این مراکز آشنا شدیم به مسئله جذب سرمایه برای رشد استارتاپ ها خواهیم پرداخت با ما همراه باشید.
تامین مالی برای شکل گیری یک استارتاپ
در مرحله پیش بذری، سرمایه ای که به جهت تحقیقات بر روی ایده نیاز است، معمولا توسط خود بنیان گذاران و یا دوستان، فامیل یا وام های کم بهره تامین می شود.
در مرحله بذری به بعد به منظور توسعه محصول، سرمایه مورد نیاز توسط سرمایه گذاران فرشته، سرمایه گذاران خطر پذیر و صندوق های پژوهش و فناوری و cvc ها قابل تامین خواهد بود.
در ادامه با انواع این سرمایه گذاری ها آشنا خواهیم شد، نفسی تازه کرده و ادامه را دنبال کنید.
سرمایه گذاران فرشته(Angel investor):
این سرمایه گذاران سهام اندکی از کسب و کار شما دریافت کرده و معمولا در مرحله بذری با تزریق سرمایه خود کمک شایانی در ساخت حداقل محصول پذیرفتنی داشته اما ضمانتی برای موفقیت و رشد استارتاپ شما ارائه نمی دهند.
سرمایه گذاران خطر پذیر (Venture capital):
در این نوع از سرمایه گذاری مالی یک واسطه مالی (بانک ها، موسسات مالی و…) سرمایه سرمایه گذاران کوچک را جمع آوری کرده و در استارتاپ های با ریسک کمتر و رشد بالا سرمایه گذاری میکنند، در این نوع از سرمایه گذاری نیز درصدی سهام دریافت می شود اما پس از رشد و سوددهی سرمایه ها از استارتاپ خارج می شوند، این سرمایه گذاری از مرحله بذری به بعد پشتیبانی میکند.
صندوق های پژوهش و فناوری:
صندوق های پژوهش و فناوری نهاد هایی غیر دولتی هستند که در انواع زمینه ها نظیر سرمایه گذاری خطر پذیر، ارائه ضمانت نامه ها، انواع تسهیلات، ارائه خدمات ارزیابی و امکان سنجی و تجاری سازی به استارتاپ ها، شتابدهنده ها و پیشبرد فعالیت های علمی و پژوهشی و فناورانه ارائه خدمت میکنند.
سرمایه گذاری خطر پذیر شرکتی (corporate Venture Capital (cvc)):
در این نوع از سرمایه گذاری برخلاف سرمایه گذاری خطر پذیر علاوه بر بازدهی مالی، رسیدن به اهداف استراتژیک نیز مهم می باشد همچنین در این نوع از سرمایه گذاری برخلاف سرمایه گذاری خطر پذیر شرکای عمومی وجود نداشته و شریک، خود شرکت سرمایه گذاری کننده است، که این شرکت بر روی استارتاپ های با امکان رشد بالا سرمایه گذاری میکند.
باتوجه به پیشروی روزمرگی به سمت افزایش سرعت، سوال اینجاست که می توان تمام این نهاد ها را در یک مجموعه جا داد؟ بله اینجا با مفهوم کارخانه نوآوری آشنا می شویم که یک نوع مدل کسب و کاری جدید است که برای کاهش اتلاف وقت همه این نهاد های تامین مالی و فناوری را در خود جای داده است.، کارخانه نوآوری با به هم رسانی علم و صنعت و ایجاد شبکه مناسب میان اعضا در رشد ایده های فناورانه کمک کننده است.
حال چطور میتوان در سازمان یا کسب و کار صنعتی خود این نهادها را به منظور به هم رسانی صنعت و فناوری ایجاد و یا توسعه داد ؟
شرکت دانش بنیان توسعه و فناوری تدبیر سینا با چندین سال سابقه در حوزه علم وفناوری و بهره گیری از متخصصان توانمند در دپارتمان ایجاد و توسعه نهادهای علم و فناوری خود، آماده خدمت رسانی در حوزه های تجاری سازی فناوری، ایجاد و راه اندازی پارک فناوری، ایجاد، تاسیس و راهبری کارخانه های نوآوری، تاسیس و راه اندازی صندوق های خطرپذیر شرکتی (cvc)، صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر(vc)، اجاد و تاسیس صندوق جسورانه بورسی، راه اندازی شتابدهنده، صندوق های پژوهش و فناوری، صندوق های PE، مراکز نوآوری و شتابدهنده ها و… به سازمان ها و صنایع بزرگ می باشد.