۵ راهکار برای اتصال نیاز فناورانه صنعت به ظرفیت علمی دانشگاه‌ها

در سال‌ های اخیر، پیوند میان صنعت و دانشگاه به یکی از دغدغه‌ های کلیدی توسعه اقتصاد دانش ‌بنیان تبدیل شده است. شرکت توسعه نوآوری و فناوری تدبیر سینا با تکیه بر تجربیات خود در عرصه تجاری ‌سازی فناوری، تلاش کرده است تا این شکاف را کاهش دهد و ظرفیت‌های علمی کشور را در خدمت نیازهای فناورانه صنعت قرار دهد. این شرکت با هدف ایجاد زیر ساخت‌ های حمایتی برای رشد نوآوری، در سال ۱۳۹۸ تاسیس شد و در همکاری مستمر با نهادهای بالادستی همچون معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی و پارک‌های علم و فناوری، توانسته جایگاه قابل توجهی در اکوسیستم نوآوری کشور به دست آورد.

تدبیر سینا با ارائه خدماتی متنوع در حوزه‌های ایجاد و توسعه نهادهای علم و فناوری، طراحی مدل ‌های تامین مالی و سرمایه ‌گذاری، ارزیابی و ارزش‌ گذاری طرح‌ها، شتابدهی، رفع نیاز فناورانه و توانمند سازی شرکت ‌ها، به‌ عنوان حلقه واسط میان دانشگاه، صنعت و نهادهای سیاست‌ گذار فعالیت می ‌کند. در این مقاله، به بررسی پنج راهکار کلیدی برای ایجاد این پیوند می‌پردازیم. 

5 راهکار برای اتصال نیاز فناورانه

راهکار اول: شناسایی و طبقه‌بندی نیازهای فناورانه صنعت

شناسایی دقیق نیازهای فناورانه صنایع، نقطه آغاز هرگونه تعامل موثر با دانشگاه‌ها است. بدون داشتن درک روشن از این نیازها، هیچ پژوهشی نمی‌تواند به راه ‌حل تبدیل شود.

• برگزاری جلسات هم‌ اندیشی با صاحبان صنایع و واحدهای تحقیق و توسعه
• استفاده از سامانه‌های ثبت نیاز فناورانه
• تحلیل نیازها براساس شاخص‌ های اولویت‌ سنجی اقتصادی، فنی و زمانی
• دسته ‌بندی نیازها به سه سطح: نیازهای فوری، نیازهای میان ‌مدت و نیازهای راهبردی بلندمدت
• تهیه گزارش‌های ساختارمند از نیازها برای ارائه به دانشگاه‌ها

ایجاد چنین پایگاه داده‌ای از نیازهای واقعی، بستر مناسبی برای ارائه راه‌حل‌های پژوهشی هدفمند فراهم می‌آورد.

راهکار دوم: ایجاد نهادهای واسط برای ترجمه نیاز به زبان دانشگاه

یکی از موانع تعامل صنعت و دانشگاه، تفاوت زبان و فرهنگ دو حوزه است. نهادهای واسط نقش مترجم و تسهیل‌گر را ایفا می‌کنند.

• ایجاد دفاتر ارتباط با صنعت در دانشگاه‌ها با حمایت نهادهای بالادستی مانند پارک‌های علم و فناوری
• تقویت نقش شرکت‌هایی مانند تدبیر سینا در توسعه نهادهای علم و فناوری
• ارائه خدمات مشاوره برای تبیین دقیق نیاز صنعتی و ترجمه آن به پروژه قابل انجام دانشگاهی
• آموزش فناوران صنعتی و پژوهشگران دانشگاهی برای تعامل موثرتر
• پیگیری نظام‌ مند اجرای پروژه‌های برون‌ سپاری ‌شده از سوی صنعت

شرکت تدبیر سینا از طریق تیم تخصصی خود در حوزه مشاوره و توسعه ارتباطات بین‌ بخشی، نقش مهمی در تسهیل‌ سازی این تعامل ایفا کرده است. نهادهای واسط می‌توانند نقش کلیدی در کاهش اصطکاک و افزایش نرخ موفقیت تعاملات صنعت و دانشگاه ایفا کنند.

راهکار سوم: طراحی مدل‌های نوین تامین مالی و جذب سرمایه برای طرح‌های مشترک

یکی از چالش‌های جدی، تامین منابع مالی برای اجرای پروژه‌های فناورانه مشترک است. شرکت تدبیر سینا در این حوزه خدماتی متنوع ارائه می‌دهد.

• ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانش‌ بنیان برای دریافت حمایت‌های دولتی
• ارزش‌ گذاری طرح ‌های نوآورانه و کمک به نگارش طرح کسب‌وکار (BP) و امکان‌ سنجی اقتصادی (FS)
• معرفی طرح‌ها به صندوق نوآوری و شکوفایی و سایر نهادهای سرمایه ‌گذار
• تامین مالی جمعی (Crowdfunding) برای پروژه‌های فناورانه منتخب
• جذب سرمایه ‌گذار حقیقی و حقوقی برای توسعه محصولات و خدمات فناورانه

تدبیر سینا با ترکیب دانش مالی، شناخت بازار فناوری و شبکه ارتباطی گسترده با سرمایه‌ گذاران، بستری کارآمد برای تامین مالی پروژه‌های فناورانه ایجاد کرده است.

راهکار چهارم: شتاب‌دهی به طرح‌های مشترک در قالب برنامه‌های توانمندسازی

برای آنکه یک پروژه پژوهشی بتواند در صنعت پیاده‌ سازی شود، باید به بلوغ لازم برسد. تدبیر سینا با بهره‌گیری از شتاب‌دهنده فیدتک و سایر ابزارهای توانمندسازی، این فرآیند را تسریع می‌کند.

• انتخاب طرح‌های دارای پتانسیل بالا و ورود آن‌ها به برنامه‌های شتابدهی
• ارائه خدمات منتورینگ، مشاوره حقوقی و تجاری
• آموزش تیم‌های کسب و کار در حوزه‌های بازار، مدل کسب‌وکار و مالکیت فکری
• اتصال تیم‌ها به شبکه سرمایه‌گذاران و صنایع علاقه‌مند
• پایش و ارزیابی مستمر عملکرد تیم‌ها در مسیر تجاری ‌سازی

برنامه‌های شتابدهی تدبیر سینا به ‌ویژه در حوزه فناوری‌های مالی، صنایع غذایی و تجهیزات پیشرفته، موجب تجاری ‌سازی موفق طرح‌های بسیاری شده است.

راهکار پنجم: ایجاد شبکه همکاری میان دانشگاه‌ها و صنایع در چارچوب پلتفرم‌های مشترک

برای پایداری تعامل صنعت و دانشگاه، باید از اقدامات موردی فراتر رفت و ساختارهای شبکه‌ای ایجاد کرد.

• تشکیل کنسرسیوم‌های پژوهشی-صنعتی برای حل مسائل مشترک
• استفاده از ظرفیت‌های موجود در پارک‌های علم و فناوری برای هم‌افزایی منابع
• مشارکت دانشگاه‌ها در پروژه‌های توسعه‌ای صنایع با رویکرد پروژه‌ محور
• ایجاد پایگاه داده پروژه‌های مشترک برای به‌ اشتراک ‌گذاری تجربه‌ها

تدبیر سینا با ایفای نقش فعال در ایجاد این شبکه‌ها و تسهیل ارتباط ذی ‌نفعان، بستری برای شکل‌ گیری اعتماد میان صنعت و دانشگاه ایجاد کرده است.

ایجاد سیاست‌های حمایتی و مشوق‌های همکاری فناورانه

یکی از مهم‌ترین راهکارها برای اتصال موثر نیاز فناورانه صنعت به ظرفیت علمی دانشگاه‌ها، ایجاد سیاست‌های حمایتی و مشوق‌های همکاری فناورانه است. بدون وجود سازوکارهای انگیزشی مشخص، اغلب ارتباط بین این دو بخش کلیدی از اکوسیستم نوآوری دچار گسست یا ناکارآمدی می‌شود. بنابراین، نهادهای سیاست‌گذار و دستگاه‌های حامی باید با طراحی سیاست‌های هدفمند، مسیر همکاری میان دانشگاه و صنعت را هموار کنند.

در سطح کلان، معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌هایی که در پروژه‌های تحقیقاتی مشترک با دانشگاه‌ها مشارکت می‌کنند، یکی از ابزارهای موثر تشویقی به شمار می‌رود. شرکت‌ها معمولا به دلایل مالی از ورود به فرآیندهای پژوهشی پرهزینه پرهیز می‌کنند. ارائه تسهیلات مالی و مالیاتی می‌تواند ریسک این سرمایه‌ گذاری را کاهش داده و نقش دانشگاه‌ها را در تولید راهکارهای فناورانه برجسته کند.

از سوی دیگر، تدوین برنامه‌های حمایتی برای دانشگاه‌ها نیز اهمیت دارد. برای مثال، حمایت از اساتید و پژوهشگرانی که در راستای رفع نیازهای فناورانه صنعت پروژه تعریف می‌کنند، در قالب گرنت‌های پژوهشی، امتیازدهی در ارتقا علمی و ایجاد مراکز رشد دانشگاهی، باعث افزایش انگیزه آن‌ها برای مشارکت در حوزه تجاری ‌سازی فناوری می‌شود.

یکی دیگر از راهکارهای سیاست‌ گذاری، ایجاد چارچوب حقوقی روشن برای مالکیت فکری پروژه‌های مشترک دانشگاه و صنعت است. اغلب در همکاری‌های فناورانه، اختلاف بر سر مالکیت دستاوردها و منافع حاصل از آن‌ها، مانع همکاری می‌شود. تنظیم قوانین و قراردادهای استاندارد می‌تواند این نگرانی را کاهش دهد و اعتماد متقابل ایجاد کند.

نهادهایی مانند شرکت توسعه نوآوری و فناوری تدبیر سینا نیز می‌توانند به عنوان بازوی اجرایی سیاست‌های حمایتی وارد عمل شوند. این شرکت با ارائه خدماتی چون ارزیابی طرح‌ها، امکان‌سنجی اقتصادی، جذب سرمایه‌ گذار و شتابدهی به طرح‌ها، بستر لازم برای اجرای سیاست‌های تشویقی را فراهم می‌آورد. همچنین همکاری آن با نهادهایی مانند معاونت علمی ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی، نشان از اهمیت نقش واسط و تسهیل‌گر چنین نهادهایی دارد.

در نهایت، برای تحقق اهداف اقتصاد دانش‌بنیان، سیاست‌گذاری اثربخش و انگیزشی ضروری است تا هم دانشگاه‌ها و هم صنایع با انگیزه بالا در مسیر هم‌افزایی و نوآوری حرکت کنند.

توانمندسازی نیروی انسانی برای تعامل موثر با نیازهای صنعتی

یکی از عناصر کلیدی در پیوند موفق میان دانشگاه و صنعت، توانمندسازی نیروی انسانی برای درک و پاسخ ‌گویی به نیازهای فناورانه صنعت است. بدون منابع انسانی توانمند، حتی پیشرفته‌ترین زیرساخت‌ها و سیاست‌های حمایتی نیز اثربخشی لازم را نخواهند داشت. اساتید، پژوهشگران، دانشجویان و حتی مدیران دانشگاهی باید با زبان صنعت آشنا باشند، نیازهای آن را بشناسند و بتوانند به‌ صورت مسئله ‌محور به آن‌ها پاسخ دهند.

برای رسیدن به این هدف، آموزش‌های کاربردی، کارگاه‌های تخصصی، دوره‌های مهارتی و بازدیدهای صنعتی از جمله ابزارهای ضروری هستند. دانشگاه‌ها باید فرصت‌هایی را برای تعامل مستقیم دانشجویان با صنایع فراهم کنند تا علاوه بر یادگیری تئوری، با چالش‌های واقعی تولید، بازار و فناوری مواجه شوند. همچنین صنعت نیز باید بخشی از ظرفیت خود را به آموزش نیروی انسانی دانشگاهی اختصاص دهد.

در این مسیر، شرکت‌هایی مانند تدبیر سینا با برنامه‌هایی همچون شتابدهنده فیدتک و طرح‌های توانمندسازی، نقش تسهیل‌گر دارند. این نهادها می‌توانند حلقه واسط بین نیاز فناورانه صنعت و ظرفیت علمی دانشگاه باشند و با توانمند سازی هدفمند، مسیر تجاری‌ سازی فناوری را هموار کنند.

کلام آخر

اتصال نیاز فناورانه صنعت به ظرفیت علمی دانشگاه‌ها نه یک آرمان، بلکه ضرورتی حیاتی برای تحقق اقتصاد دانش ‌بنیان در کشور است. راهکارهایی مانند شناسایی نیازها، ایجاد نهادهای واسط، طراحی مدل‌های تامین مالی، اجرای برنامه‌های شتابدهی و توسعه، می‌توانند این پیوند را از مرحله شعار به سطح عمل برسانند. شرکت تدبیر سینا به ‌عنوان یکی از نهادهای پیشگام در این مسیر، با بهره‌گیری از تجربیات تخصصی خود، آماده همکاری با دانشگاه‌ها، صنایع و نهادهای حامی است.

اگر شما هم به دنبال اجرای پروژه فناورانه، جذب سرمایه یا توسعه محصول دانش‌ بنیان هستید، همین امروز با تدبیر سینا تماس بگیرید و گام اول را بردارید.